Jakie dokumenty są potrzebne do przepisania działki z domem – pełna lista

Wstęp

Przepisanie działki z domem to proces, który wymaga solidnego przygotowania dokumentacyjnego. Bez odpowiednich papierów nawet najprostsza transakcja może utknąć w martwym punkcie. Wbrew pozorom, to nie tylko formalność – dobrze skompletowane dokumenty chronią zarówno sprzedającego, jak i kupującego przed późniejszymi problemami prawnymi i finansowymi.

W praktyce każdy przypadek ma swoje niuanse – inaczej wygląda sytuacja przy sprzedaży nowego domu, a inaczej przy przepisywaniu rodzinnej nieruchomości odziedziczonej po dziadkach. Jednak istnieje zestaw podstawowych dokumentów, bez których nie ruszymy z miejsca. Warto poświęcić czas na ich zebranie, by uniknąć niepotrzebnych opóźnień i stresu.

Najważniejsze fakty

• Akt własności to absolutna podstawa – bez tego dokumentu nie ma mowy o przepisaniu nieruchomości. Może przybierać różne formy, w zależności od sposobu nabycia działki z domem.
• Świeży odpis z księgi wieczystej (nie starszy niż 3 miesiące) to konieczność – pokazuje aktualny stan prawny nieruchomości, w tym ewentualne obciążenia.
• Zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami i mediach to często pomijany, ale kluczowy element – ich brak może zablokować całą transakcję.
• Dokumenty związane z domem (ksiega obiektu budowlanego, pozwolenie na budowę) są równie ważne jak te dotyczące działki – potwierdzają legalność zabudowy.

Podstawowe dokumenty potrzebne do przepisania działki z domem

Przepisanie działki wraz z domem to proces wymagający przygotowania odpowiednich dokumentów. Bez nich transakcja nie będzie mogła zostać sfinalizowana. Warto pamiętać, że każdy przypadek może się nieco różnić, ale istnieje zestaw podstawowych dokumentów, które są niezbędne w większości sytuacji.

Kluczowe dokumenty to między innymi akt własności nieruchomości, dowody tożsamości stron oraz wypis z księgi wieczystej. Dodatkowo, w zależności od sytuacji, mogą być potrzebne zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami czy wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Dokumenty potwierdzające tożsamość stron

Podstawą każdej transakcji nieruchomości jest weryfikacja tożsamości uczestników. Zarówno sprzedający, jak i kupujący muszą okazać ważne dokumenty tożsamości. Najczęściej są to:

• dowód osobisty (w przypadku obywateli Polski)
• paszport (dla cudzoziemców)
• inny dokument potwierdzający tożsamość, jeśli powyższe nie są dostępne

W przypadku osób działających w imieniu firmy potrzebne będzie także pełnomocnictwo wraz z dokumentem potwierdzającym uprawnienia do reprezentowania przedsiębiorstwa. Warto pamiętać, że notariusz może zażądać dodatkowych dokumentów w szczególnych przypadkach.

Akt własności nieruchomości

To najważniejszy dokument potwierdzający prawo własności do działki i domu. Akt własności może przybierać różne formy w zależności od tego, w jaki sposób nabyliśmy nieruchomość:

• akt notarialny kupna-sprzedaży
• postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku
• akt poświadczenia dziedziczenia
• decyzja administracyjna (w szczególnych przypadkach)

Jeśli akt własności został zagubiony, konieczne będzie uzyskanie jego odpisu w kancelarii notarialnej, która go sporządziła. Warto też sprawdzić, czy w akcie nie ma żadnych ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością, które mogłyby utrudnić transakcję.

Pamiętaj, że akt własności powinien być zgodny z wpisami w księdze wieczystej. W przypadku rozbieżności konieczne może być ich ujednolicenie przed przystąpieniem do transakcji.

Poznaj fascynujące życie Tatiany Okupnik – dowiedz się więcej o jej dzieciach i mężu, oraz sprawdź, ile lat ma znana wokalistka. Więcej szczegółów znajdziesz w artykule Tatiana Okupnik – kim są dzieci i mąż znanej wokalistki? Ile ma lat?.

Dokumenty związane z księgą wieczystą

Księga wieczysta to kluczowy dokument w procesie przepisywania działki z domem. Zawiera wszystkie istotne informacje o nieruchomości, w tym dane właścicieli, ograniczenia w rozporządzaniu czy ewentualne obciążenia. Bez aktualnych dokumentów z księgi wieczystej transakcja nie może zostać sfinalizowana.

Warto pamiętać, że księga wieczysta jest prowadzona przez sąd wieczystoksięgowy i stanowi oficjalne źródło informacji o statusie prawnym nieruchomości. Przed przystąpieniem do transakcji należy dokładnie przeanalizować jej zawartość, by uniknąć późniejszych niespodzianek.

Odpis z księgi wieczystej

Odpis z księgi wieczystej to dokument potwierdzający aktualny stan prawny nieruchomości. Powinien być świeży – najlepiej nie starszy niż 3 miesiące od daty planowanej transakcji. W odpisie znajdziemy:

• dane właściciela (właścicieli) nieruchomości
• informacje o ewentualnych ograniczeniach w rozporządzaniu
• wpisy dotyczące obciążeń (hipotek, służebności)
• dane dotyczące samej nieruchomości (powierzchnia, przeznaczenie)

Pamiętaj, że odpis z księgi wieczystej możesz uzyskać online przez platformę e-kw. Koszt takiego odpisu to obecnie 36 zł.

Wniosek o wpis do księgi wieczystej

Po zakończeniu transakcji notariusz składa wniosek o wpis zmian do księgi wieczystej. W tym dokumencie znajdują się:

Opłata za wpis do księgi wieczystej wynosi obecnie 200 zł. Warto dodać, że proces wpisu trwa zazwyczaj od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od obciążenia sądu.

Planujesz garderobę na osiemnaste urodziny córki? Zobacz inspirujące propozycje dla mam, które pomogą Ci wybrać idealny strój. Więcej inspiracji czeka w artykule W co się ubrać na 18-stkę córki? Kilka idealnych propozycji dla mam.

Dokumenty geodezyjne i ewidencyjne

Przepisanie działki z domem wymaga przedstawienia kompletu dokumentów geodezyjnych i ewidencyjnych. To podstawa do weryfikacji stanu prawnego nieruchomości i jej zgodności z rzeczywistością. Bez tych dokumentów notariusz nie będzie mógł przeprowadzić transakcji, a sąd wieczystoksięgowy – dokonać wpisu zmian w księdze wieczystej.

Dokumenty te służą przede wszystkim do identyfikacji nieruchomości w przestrzeni i potwierdzenia jej parametrów technicznych. Warto zadbać o ich aktualność – niektóre urzędy wymagają, by nie były starsze niż 3 miesiące od daty transakcji.

Wypis i wyrys z ewidencji gruntów

To podstawowy dokument potwierdzający stan prawny działki w ewidencji gruntów i budynków. Składa się z dwóch części:

1. Wypis – zawiera dane opisowe nieruchomości:
   • numer działki
   • powierzchnię
   • klasę gruntu
   • sposób użytkowania
2. Wyrys – to graficzne przedstawienie działki na mapie, pokazujące jej:
   • kształt
   • wymiary
   • położenie względem sąsiednich działek
   • dostęp do drogi publicznej

Koszt uzyskania wypisu i wyrysu to około 30-50 zł. Dokumenty te możesz zamówić w starostwie powiatowym lub online przez geoportal.

Mapa sytuacyjno-wysokościowa

To szczegółowy dokument geodezyjny przedstawiający ukształtowanie terenu i istniejącą zabudowę. Jest niezbędna, gdy na działce znajduje się dom lub inne budynki. Mapa powinna zawierać:

Mapę wykonuje uprawniony geodeta, a jej koszt wynosi od 500 do 1500 zł w zależności od wielkości działki i stopnia skomplikowania prac. Ważna jest przez 5 lat od daty wykonania, chyba że na działce przeprowadzono zmiany wymagające aktualizacji.

Zastanawiasz się, kim jest Zuzanna Malenczuk? Odkryj sekrety córki Macieja Malenczuka i dowiedz się, ile ma lat. Więcej ciekawostek znajdziesz w artykule Zuzanna Malenczuk – kim jest córka Macieja Malenczuka? Ile ma lat?.

Dokumenty podatkowe i finansowe

Przepisanie działki z domem wiąże się z obowiązkiem rozliczenia się z fiskusem. W tej części procesu kluczowe są dokumenty potwierdzające uregulowane zobowiązania podatkowe oraz wyliczenia należnych opłat. Brak któregokolwiek z wymaganych dokumentów może skutkować wstrzymaniem transakcji przez notariusza.

Warto pamiętać, że przepisy podatkowe często się zmieniają, dlatego przed przystąpieniem do formalności warto sprawdzić aktualne stawki i wymagania. W przypadku wątpliwości zawsze można skonsultować się z doradcą podatkowym lub urzędem skarbowym.

Zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami

To jeden z kluczowych dokumentów wymaganych przy przepisywaniu nieruchomości. Zaświadczenie potwierdza, że sprzedający nie ma zaległości wobec urzędu skarbowego w zakresie:

• podatku od nieruchomości
• podatku dochodowego
• innych zobowiązań podatkowych związanych z nieruchomością

Dokument można uzyskać w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. Wniosek o wydanie zaświadczenia powinien zawierać:

Urząd ma 7 dni na wydanie dokumentu od dnia złożenia wniosku. Ważność zaświadczenia wynosi zwykle 30 dni, więc warto zaplanować jego uzyskanie tuż przed planowaną transakcją.

Wyliczenie podatku od czynności cywilnoprawnych

Podatek PCC to obowiązkowa opłata przy sprzedaży nieruchomości między osobami fizycznymi. Jego wysokość wynosi 2% wartości nieruchomości i obciąża kupującego. W przypadku darowizny działki z domem obowiązują inne zasady – podatek od spadków i darowizn.

Do poprawnego wyliczenia podatku potrzebne będą:

1. Aktualna wycena nieruchomości wykonana przez rzeczoznawcę majątkowego
2. Dokument potwierdzający stopień pokrewieństwa (w przypadku darowizn)
3. Informacja o ewentualnych ulgach i zwolnieniach podatkowych

Warto pamiętać, że w przypadku sprzedaży nieruchomości będącej własnością krócej niż 5 lat, może powstać obowiązek zapłaty podatku dochodowego. W takiej sytuacji sprzedający powinien załączyć do dokumentacji obliczenie należnego podatku PIT.

Dokumenty dotyczące stanu prawnego nieruchomości

Przed przystąpieniem do przepisania działki z domem kluczowe jest zgromadzenie dokumentów potwierdzających stan prawny nieruchomości. To podstawa do weryfikacji, czy transakcja może być przeprowadzona bez przeszkód. Brak któregokolwiek z tych dokumentów może skutkować opóźnieniami lub nawet uniemożliwić zmianę właściciela.

Dokumenty te służą przede wszystkim do potwierdzenia prawa własności oraz wykrycia ewentualnych ograniczeń w dysponowaniu nieruchomością. Warto poświęcić czas na ich dokładne przeanalizowanie przed wizytą u notariusza.

Oświadczenie o braku obciążeń

To kluczowy dokument potwierdzający, że nieruchomość nie jest obciążona żadnymi zobowiązaniami finansowymi. Powinien być sporządzony przez sprzedającego i zawierać:

• potwierdzenie braku hipotek
• informację o nieistnieniu służebności
• oświadczenie o braku innych roszczeń osób trzecich

Pamiętaj, że notariusz zweryfikuje prawdziwość tego oświadczenia na podstawie aktualnego odpisu z księgi wieczystej. Fałszywe oświadczenie może mieć poważne konsekwencje prawne.

Zgoda współmałżonka na sprzedaż

Jeżeli nieruchomość została nabyta w czasie trwania małżeństwa, konieczna jest zgoda drugiego małżonka na jej sprzedaż – nawet jeśli formalnie nie jest on właścicielem. Dokument ten powinien zawierać:

Zgodę najlepiej sporządzić u notariusza, aby uniknąć ewentualnych sporów w przyszłości. W przypadku rozwodu lub separacji mogą obowiązywać dodatkowe wymagania.

Dokumenty urbanistyczne i budowlane

Przepisanie działki z domem wymaga przedstawienia dokumentów potwierdzających zgodność zabudowy z przepisami prawa budowlanego i planami zagospodarowania przestrzennego. To kluczowe dla potwierdzenia legalności istniejącej zabudowy i możliwości dalszego użytkowania nieruchomości przez nowego właściciela.

W zależności od sytuacji, mogą być potrzebne różne dokumenty – od wypisów z planów miejscowych po decyzje administracyjne. Ich brak może skutkować problemami z finalizacją transakcji lub późniejszymi konsekwencjami prawnymi.

Wypis z miejscowego planu zagospodarowania

To podstawowy dokument określający przeznaczenie terenu i warunki zabudowy. Powinien zawierać:

• informacje o przeznaczeniu terenu (np. mieszkaniowe, usługowe, rekreacyjne)
• dopuszczalną intensywność zabudowy
• wysokość i formę zabudowy
• wymagania dotyczące zagospodarowania terenu

Wypis możesz uzyskać w urzędzie gminy lub miasta właściwym dla lokalizacji nieruchomości. Koszt to zazwyczaj kilkadziesiąt złotych, a czas oczekiwania wynosi do 14 dni. Warto sprawdzić, czy plan nie został zmieniony – w takim przypadku potrzebny będzie aktualny wypis.

Decyzja o warunkach zabudowy

Jeśli działka nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania, konieczna będzie decyzja o warunkach zabudowy. Dokument ten określa:

1. Dopuszczalne parametry zabudowy
2. Wymagania dotyczące infrastruktury technicznej
3. Warunki ochrony środowiska
4. Wymagania wynikające z sąsiedztwa

Decyzja jest ważna przez określony czas (zwykle 3 lata) i stanowi podstawę do uzyskania pozwolenia na budowę. Jeśli dom został zbudowany na podstawie takiej decyzji, należy ją dołączyć do dokumentacji przy przepisywaniu nieruchomości.

Dokumenty związane z domem na działce

Przepisując działkę z domem, musisz pamiętać, że sama działka to nie wszystko. Budynek mieszkalny wymaga dodatkowej dokumentacji, która potwierdza jego legalność i stan techniczny. Brak któregokolwiek z tych dokumentów może skutkować problemami przy transakcji lub późniejszym użytkowaniu nieruchomości.

Dokumenty związane z domem to przede wszystkim potwierdzenie, że budynek został wzniesiony zgodnie z prawem i może być bezpiecznie użytkowany. Warto poświęcić czas na ich skompletowanie, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w przyszłości.

Książka obiektu budowlanego

To jeden z najważniejszych dokumentów dotyczących domu. Książka obiektu budowlanego to swoisty paszport budynku, w którym znajdują się wszystkie kluczowe informacje o jego historii i stanie technicznym. Powinna zawierać:

• dane projektowe i wykonawcze
• protokoły odbiorów częściowych i końcowych
• informacje o przebudowach i remontach
• protokoły z okresowych kontroli stanu technicznego

Pamiętaj, że zgodnie z prawem budowlanym, właściciel domu ma obowiązek prowadzić książkę obiektu budowlanego i przechowywać ją przez cały okres użytkowania budynku.

Jeśli książka została zgubiona, możesz wystąpić do starostwa powiatowego o wydanie duplikatu. Warto jednak wiedzieć, że nie wszystkie informacje mogą być dostępne w archiwach, szczególnie w przypadku starszych budynków.

Pozwolenie na budowę lub zgłoszenie

Dokument ten potwierdza, że dom został zbudowany legalnie. W zależności od okresu budowy i jej zakresu, może to być:

Dodatkowo, po zakończeniu budowy powinieneś posiadać pozwolenie na użytkowanie lub protokół zakończenia budowy. Te dokumenty potwierdzają, że dom został oddany do użytku zgodnie z prawem i spełnia wszystkie wymagania techniczne.

W przypadku starszych domów, gdzie dokumentacja została zagubiona, możesz wystąpić o potwierdzenie legalności budynku do właściwego urzędu. Proces ten może być jednak czasochłonny i wymagać dodatkowych ekspertyz.

Dokumenty mediacyjne i uzbrojenia terenu

Przepisując działkę z domem, nie możesz pominąć dokumentów związanych z mediami i uzbrojeniem terenu. To kluczowe dla potwierdzenia, że nieruchomość ma pełne przyłącza lub możliwość ich wykonania. Bez tych dokumentów nowy właściciel może mieć poważne problemy z korzystaniem z domu.

Dokumenty te potwierdzają nie tylko istnienie przyłączy, ale także ich stan techniczny i zgodność z przepisami. Warto poświęcić czas na ich skompletowanie, by uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek po transakcji. Pamiętaj, że brak niektórych mediów może znacznie obniżyć wartość nieruchomości.

Zaświadczenia o przyłączach mediów

To podstawowe dokumenty potwierdzające dostępność mediów na działce. Powinieneś zebrać zaświadczenia od wszystkich dostawców, których usługi są podłączone do nieruchomości. Najważniejsze to:

• Zaświadczenie od zakładu wodociągowego – potwierdza podłączenie do sieci wodociągowej lub możliwość wykonania przyłącza
• Oświadczenie od przedsiębiorstwa kanalizacyjnego – dokumentuje podłączenie do kanalizacji lub wskazuje na konieczność budowy przydomowej oczyszczalni
• Potwierdzenie od dostawcy energii elektrycznej – wykazuje istnienie przyłącza i jego parametry techniczne
• Dokument od operatora gazowego – jeśli działka jest zgazyfikowana

Każde zaświadczenie powinno zawierać numer przyłącza, datę wykonania i informację o ewentualnych zaległościach. Warto pamiętać, że niektóre urzędy wymagają, by dokumenty te były ważne nie dłużej niż 30 dni przed transakcją.

Umowy z dostawcami mediów

Oprócz zaświadczeń potrzebne będą także umowy zawarte z dostawcami mediów. To dokumenty potwierdzające prawne uregulowanie korzystania z usług. W przypadku przepisania działki konieczne będzie:

• Przedstawienie aktualnych umów na dostawę mediów
• Informacja o sposobie rozliczeń (abonament, licznik)
• Dane o ostatnich rozliczeniach i ewentualnych zaległościach
• Potwierdzenie braku zastrzeżeń ze strony dostawcy

W przypadku mediów takich jak internet czy telewizja kablowa, umowy często zawierają klauzule o możliwości przeniesienia usługi na nowego właściciela. Warto to sprawdzić przed transakcją, by uniknąć konieczności zawierania nowych umów.

Pamiętaj, że niektóre umowy mogą być powiązane z konkretną osobą i wymagać wypowiedzenia lub zmiany stron. Warto skontaktować się z dostawcami na kilka tygodni przed planowaną transakcją, by wyjaśnić wszystkie formalności.

Dokumenty dodatkowe w szczególnych przypadkach

Nie wszystkie sytuacje związane z przepisywaniem działki z domem są standardowe. W niektórych przypadkach wymagane są dodatkowe dokumenty, które zabezpieczają interesy wszystkich stron transakcji. Warto poznać te szczególne wymagania, by uniknąć niespodzianek w trakcie procesu notarialnego.

Dodatkowe dokumenty najczęściej dotyczą sytuacji, gdy w transakcji uczestniczą osoby niepełnoletnie, małżonkowie lub gdy jedna ze stron działa przez pełnomocnika. W takich przypadkach standardowa lista dokumentów nie wystarczy i trzeba przygotować dodatkowe zaświadczenia.

Zgoda sądu rodzinnego

Jeżeli w transakcji uczestniczy osoba niepełnoletnia lub jej majątek, konieczna będzie zgoda sądu rodzinnego. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy dziecko jest właścicielem działki, jak i gdy stanowi ona część majątku wspólnego rodziców. Dokument ten powinien wyraźnie wskazywać:

1. Dokładne dane nieruchomości objętej transakcją
2. Określenie, czy zgoda dotyczy sprzedaży, darowizny czy innego rodzaju rozporządzenia
3. Warunki, na jakich sąd wyraża zgodę na transakcję

Pamiętaj, że brak zgody sądu rodzinnego w przypadku udziału małoletniego w transakcji może skutkować jej unieważnieniem. Warto złożyć wniosek odpowiednio wcześnie, ponieważ procedura może trwać nawet kilka miesięcy.

W przypadku rozwiedzionych rodziców może być wymagana dodatkowa zgoda drugiego rodzica, nawet jeśli nie sprawuje on władzy rodzicielskiej. Notariusz często prosi o przedstawienie aktu urodzenia dziecka oraz aktu małżeństwa lub rozwodu rodziców.

Pełnomocnictwo notarialne

Gdy jedna ze stron nie może osobiście uczestniczyć w transakcji, konieczne jest pełnomocnictwo notarialne. To szczególnie ważne w przypadku:

1. Osób przebywających za granicą
2. Chorych lub niepełnosprawnych
3. Osób prawnych reprezentowanych przez pełnomocników

Pełnomocnictwo musi być sporządzone w formie aktu notarialnego i powinno precyzyjnie określać zakres uprawnień. W szczególności powinno zawierać:

1. Dokładny opis czynności, do których pełnomocnik jest upoważniony
2. Określenie, czy pełnomocnik może dokonywać czynności odpłatnych czy tylko nieodpłatnych
3. Ewentualne ograniczenia w zakresie reprezentacji

Warto pamiętać, że pełnomocnictwo do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wymaga szczególnej formy – musi być sporządzone w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Zwykłe pełnomocnictwo pisemne w tym przypadku nie wystarczy.

Wnioski

Przepisanie działki z domem to proces wymagający skompletowania kompleksowej dokumentacji, która potwierdza prawo własności, stan prawny nieruchomości oraz zgodność zabudowy z przepisami. Kluczowe znaczenie mają dokumenty takie jak akt własności, wypis z księgi wieczystej oraz zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami. Brak któregokolwiek z wymaganych dokumentów może skutkować opóźnieniami lub nawet uniemożliwić transakcję.

Warto pamiętać, że każdy przypadek może się różnić – szczególnie gdy w grę wchodzą specjalne okoliczności jak udział małoletnich, pełnomocnictwa czy szczególne obciążenia nieruchomości. Dlatego najlepiej rozpocząć proces od weryfikacji wymaganych dokumentów z notariuszem lub prawnikiem specjalizującym się w nieruchomościach.

Najczęściej zadawane pytania

Czy można przepisać działkę z domem bez aktu notarialnego?
Nie, zmiana właściciela nieruchomości wymaga zawsze umowy notarialnej. Notariusz sprawdza kompletność dokumentów i dokonuje wpisu do księgi wieczystej. Wyjątkiem mogą być tylko szczególne przypadki jak dziedziczenie, ale i tu często potrzebne jest postanowienie sądu.

Ile kosztuje przepisanie działki z domem?
Koszty zależą od wartości nieruchomości. Notariusz pobiera taksę notarialną (zazwyczaj 0,5-1% wartości nieruchomości), dochodzi opłata za wpis do księgi wieczystej (200 zł) oraz podatek PCC (2% wartości dla kupującego). W przypadku darowizny obowiązują inne stawki podatku.

Czy można przepisać działkę bez zgody współmałżonka?
Jeśli nieruchomość została nabyta w czasie trwania małżeństwa, zgoda współmałżonka jest wymagana, nawet jeśli formalnie nie jest on właścicielem. Wyjątkiem są sytuacje, gdy małżonkowie mają rozdzielność majątkową uregulowaną w intercyzie lub orzeczeniu sądu.

Jak długo trwa cały proces przepisania działki?
Przygotowanie dokumentów może zająć od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od ich dostępności. Sam akt notarialny to zwykle jedna wizyta, ale wpis do księgi wieczystej może potrwać kolejne 2-4 tygodnie. W szczególnie skomplikowanych przypadkach (np. brak dokumentów budowlanych) proces może się wydłużyć.

Czy potrzebuję geodety przy przepisywaniu działki?
Geodeta będzie potrzebny, jeśli brakuje aktualnych dokumentów geodezyjnych lub gdy na działce przeprowadzono zmiany wymagające aktualizacji map. W standardowej sytuacji wystarczy wypis i wyrys z ewidencji gruntów, który można uzyskać w starostwie.